တေလးတစားမျမည္း န ဲ့ ေခြးလ်ားသီးဟဲ့

Saturday, May 23, 2009

စာေပအနုပညာ၊ ေတာ္လွန္ေရး၊ အခြင့္အလမ္းနွင့္ က်င့္၀တ္ဆိုင္ရာ

လူမိ်ဳးတစ္မိ်ဳး၏ ယဥ္ေက်းမွဳ အတိမ္အနက္ကို ထို လူမိ်ဳး၏ စာေပ အနုပညာ အတိမ္အနက္ကိုေလ့လာျခင္းျဖင့္ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ခန္ ့မွန္း သံုးသပ္နိုင္၏။
တိက်ေသာ အေျဖထြက္လာမည္ဟုေတာ့မဆိုလို ၊သိပၸံနွင့္ နည္းပညာ၊နိုင္ငံေရးစနစ္၊ စီးပြားေရးနွင့္ ဆက္ဆံေရးကိစၥရပ္မ်ား နွင့္အတူ အျခားေသာ က်ယ္ျပန္ ့သည့္ကိစၥရပ္မ်ား အားလံုးကို စနစ္တက်ေလ့လာျပီးမွသာလွ်င္ ပကတိအေနအထား၏ အဆင့္အတန္းအမွန္နွင့္ အနီးစပ္ဆံုးအဆင့္အထိ
ေကာက္ခ်က္ခ်နိုင္၏။

လြတ္လပ္ပြင့္လင္းေသာ လူ ့အဖြ ဲ့အစည္းတရပ္တြင္ ပဋိပကၡမ်ား ေရာျပြန္း ေနသကဲ့သို ့ ထို ပဋိပကၡမ်ား ကိုလည္း တခုခ်င္း တဆင့္ခ်င္းသို ့မဟုတ္ တူရာတူရာက႑အလိုက္ အေျဖရွာသြားရင္း တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းၾက၏။ ထို ကဲ့သို ့တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းေရးအတြက္ ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ
အခ်င္းခ်င္း ေဆြးေႏြးညွိနွဳိင္းအေျဖရွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ် ေရွ ့ဆက္ လုပ္ေဆာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မွဳျဖင့္ ေလွ်ာက္လွမ္းၾကရ၏။

စာေပအနုပညာတြင္ တင္ျပပံုအမိ်ဳးမိ်ဳးရွိၾကသလို အနွစ္သာရအမိ်ဳးမိ်ဳးရွိၾက၏။ ရည္ရြယ္ေသာ ေစတနာ အမိ်ဳးမိ်ဳးရွိၾက၏။

တိုင္းျပည္တျပည္အတြက္ အက်ိဳးျပဳစာေပ နွင့္ အာဏာရွင္အလိုက် ဖင္လွ်က္ဆားျဖဴး အျမီးနွန္ ့လွ်ာထုတ္ စာေပ ဟု အၾကမ္းအားျဖင့္ သတ္မွတ္ၾကည့္ပါမည္။
ဖင္လွ်က္ဆားျဖဴး စာေပသည္ မ်က္နွာလုပ္ ၊ ညာ၀ါး ဖား ေသာ အေရးအသားနွင့္ဦးတည္ခ်က္ျဖစ္သျဖင့္ အေကာင္းေျပာခံရသူ ေရးခံရသူ အတြက္ေတာ့အက်ိဳးရွိသည့္စာမိ်ဳးျဖစ္၏။ မွန္ဖိ ု့မလို ၊ တတိုင္းျပည္လံုး တကယ္ အက်ိဳးရွိဖို ့မလို ၊ ကိုယ္ ဖားလိုသူ က သေဘာက်ဖို့ သာလိုသည္။
ထိုအတြက္ ထိုကဲ့သို ့စာမိ်ဳး၏ ပရိသတ္သည္ကား အဖားခံ အသိုင္းအ၀ိုင္းနွင့္ အရိုးအရင္းကိုက္အသိုင္းအ၀ိုင္းသာျဖစ္၏။ လူထုၾကီးတရပ္လံုးအတြက္ေတာ့ ေခြးအံဖတ္ထဲက အမူးသမား၏ ခ်ီး တံုး သာျဖစ္၏။

ကြ်န္ဳပ္သည္ အမိျမန္မာျပည္ၾကီး ဒီမိုကေရစီျပည့္၀စြာ၊ ျပည္သူလူထုၾကီးတရပ္လံုး ေပ်ာ္ရႊင္ ခ်မ္းေျမ့ အပူအပင္ကင္းလွ်က္ ၊ တျခား နုိင္ငံမွ အိမ္ အကူအလုပ္သမားမ်ားအားငွားရမ္းလွ်က္ ၊ ထိုအိမ္အကူအလုပ္သမားမ်ားကိုလည္း ေလးေလးစားစား လူသားဆန္ဆန္ မေစာ္ကားပဲ ဆက္ဆံမွဳျဖင့္
ခ်မ္းသာေသာ နိုင္ငံၾကီးျဖစ္ေစခ်င္၏။ အမိျမန္မာျပည္၏ တပ္မေတာ္ၾကီးသည္ တကယ္ဂုဏ္သိကၡာရွိ ၊တကယ္ေလးစားထိုက္ဖြယ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ား ဗိုလ္မွဴးၾကီးမ်ား အရာရွိအရာခံအၾကပ္တပ္သားမ်ားခ်ည္ပဲျဖစ္ျပီး ျပည္သူလူထုၾကီးတရပ္လံုးက ေမတၱာထား ခ်စ္ခင္၍ တပ္မေတာ္သားၾကီးမ်ားကိုျမင္လွ်င္
ရပ္ကြက္ထဲ ကမူးရွူးထိုး ေခြးရူး ၀င္လာသလို ရွဲကန ဲေရွာင္မသြားၾကပဲ အားရွိပါးရွိ ျပံုးျပနွဳတ္ဆက္ရင္း မိသားစု၀င္မ်ားကဲ့သုိ့ ဆက္ဆံသည္ကိုျမင္ခ်င္၏။ အက်ဥ္းခ်ဳံးေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ ျပည္သူတေယာက္အေနျဖင့္ တပ္မေတာ္နွင့္တိုင္းျပည္ကိုယခုအေနအထားနွင့္ဆန္ ့က်င္ဖက္အေနအထားကို ျမင္ခ်င္၏။

သည္ေတာ့ ယခု လက္ရွိတပ္မေတာ္ကိုအတင္းေရာအဓမၼပါ ေသခါနီး ပင္စင္ယူရမည့္အခ်ိန္ကို ေက်ာ္လြန္သည္မွာ ေမ့ေလာက္ေလ်ာ့ေလာက္သည္ရွိေသာ္လည္း အရွက္မရွိ ကုတ္ကတ္ေနလွ်က္ ဗိုလ္က်ေနေသာ လူယုတ္ၾကီးမ်ား၏ လက္ေအာက္မွ ထုတ္ေ၀ေရးသားသည့္ သတင္းစာမ်ား ၊ဂ်ာနယ္မ်ားထက္
ျပည္ပေရာက္ သတင္းဌာနမ်ား အား ပိုမိုအဖတ္မ်ား၏။ ပိုမို၍လဲ အားကိုး မိ၏။

ျပည္ပေရာက္သတင္းဌာနမ်ား


ျမန္မာစကားျမန္မာစာျဖင့္ ေဖာ္ျပေရးသား ထုတ္လႊင့္ၾကေသာ
ျပည္ပေရာက္သတင္းဌာနမ်ား အား အၾကမ္းအားျဖင့္ အမိ်ဳးအစားခြဲရမည္ဆိုလွ်င္ ၊ နိုင္ငံျခားအစိုးရမ်ား ၏ ကိုယ္ပိုင္သတင္းဌာနမ်ား ၊ နိုင္ငံျခားအစိုးရမွ မတည္ေထာက္ပံ့ထူေထာင္ေပးထားေသာ သတင္းဌာနမ်ား နွင့္ နိုင္ငံျခား အဖြဲ ့အစည္း လူပုဂၢိဳလ္ တို ့၏ ေထာက္ပံ့ ေပးကမ္းမွဳျဖင့္ ရပ္တည္ ေနေသာ
သတင္းစာ ဂ်ာနယ္မ်ား အင္တာနက္ စာမ်က္နွာမ်ားဟူ၍ ျမင္ရ၏။ ထုိ ့ေနာက္ ဘေလာ့ဆိုသည့္ အင္တာနက္စာမ်က္နွာ မ်ား ေပၚလာ၏။ ဘေလာ့ဆိုသည္မ်ားကေတာ့ ေငြေၾကးအေထာက္အပံ့ရဖို ့မလို ၊ တနိုင္တပိုင္ အခ်ဳိ ့ကေရးသားၾက၏။ အခ်ဳိ ့က အဖြ ဲ့ငယ္ေလးမ်ားျဖင့္ေရးသားၾက၏။ ယခုေဆြးေႏြးေသာ
ဤအမိ်ဳးအစားသံုးခုသည္ အၾကမ္း အားျဖင့္သာ ျဖစ္၏။

အသံလႊင့္ဌာနမ်ား


ဆိုေတာ့ကာ နိုင္ငံျခားသတင္းဌာနမ်ား၏ ျမန္မာဘာသာဌာနခြဲမ်ားသည္ ဆိုင္ရာတိုင္းျပည္၏ အာေဘာ္နွင့္ နိုင္ငံျခားေရးေပၚလစီ ၊ ၀ါဒျဖန္ ့ခ်ီေရး ပစ္မွတ္တို ့အေပၚမူတည္၍ သတင္း မ်ား အာေဘာ္မ်ား ေတြ ့ဆံုေမးျမန္းခန္းမ်ား ကို တင္ျပၾက၏။ ထိုသို ့တင္ျပၾကရာတြင္ သက္ဆိုင္ရာက႑အား ပင္တိုင္တာ၀န္ယူ
ရေသာ သူတို ့၏ မိမိေမြးဖြားရာဇာတိ တိုင္းျပည္နွင့္လူမိ်ဳးအေပၚထားရွိေသာ စိတ္ေစတနာ ၊ ကိုယ္ပိုင္ နိုင္ငံေရး ခံယူခ်က္ ၊ ပညာေရးေနာက္ခံ ၊ ေတြးေခၚနိုင္မွဳအရည္အေသြးေပၚမူတည္ကာ ထိုသတင္းက႑၏ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳကို တိုင္းတာၾကည့္၍ ရ၏။

တခ်ဳိ ့ ေသာ ေတြ ့ဆံုေဆြးေႏြးေမးျမန္းခန္းပိုင္ရွင္မ်ား၏ အရည္အေသြးနွင့္တိုင္းျပည္ေပၚထားသည့္ စိတ္ဓါတ္က အိမ္ေျခ သံုးဆယ္ခန္ ့စီရွိေသာ ရြာနွစ္ရြာ ေႏြေခါင္ေခါင္ လယ္ ကြင္းထဲတြင္ ဘုန္းၾကီး၏ ကမကထ ျပဳမွဳျဖင့္ ေဘာလံုးခ်ိန္းကန္သည္ကို မန္က်ည္းပင္ထိပ္တက္ ၊

အရင္ေခတ္လမ္းေလွ်ာက္ထီေရာင္းသမားမ်ား ရြာထိပ္ေရအိုးစင္တြင္ ေမ့ ခဲ့ေသာ ေအာ္လံကို အပီအျပင္ ကိုင္ကာ လိပ္ေခါင္းထြက္ေအာင္ ေအာ္ဟစ္ ေၾကျငာ ေသာ က်ပ္မျပည့္သည့္ သူ ၏ ေအာ္လံကိုေတာင္ ကိုင္နိုင္သည့္အဆင့္မရွိ။ထိုသူမ်ားသည္ ျမန္မာ စကား တတ္ျပီး အဂၤလိပ္လို ေလး နည္းနည္းေျပာတတ္ေရးတတ္ယံုသာရွိၾက၏။
အသံလႊင့္ဌာနမ်ား တြင္အလုပ္မလုပ္ပဲ အျပင္ထြက္ အလုပ္လုပ္မည္ဆိုလွ်င္ စက္ရံုထဲ ျပဴးတူးျပာတာ ဆူပါဗိုက္ဇာ ကို ရက္ဆာ..ရက္ဆာနွင့္ တဆာထဲဆာေနၾကမည့္ ဆရာမ်ားျဖစ္၏။ သို ့ေသာ္ သူ ့အရပ္နွင့္သူ ့ဇာတ္ကေတာ့ တင့္တယ္ေန၏ ။ တကယ္ ကိုယ္က်ဳိးနည္းသည္က ကိုယ့္တိုင္းျပည္ျဖစ္၏။ ၀ံသာနု

စိတ္ဓါတ္ ၊ မွန္ကန္ေသာ ေတြးေခၚမွဳျဖင့္ အသံလႊင့္ဌာနမ်ား အား ဆိုင္ရာတိုင္းျပည္ ဆိုင္ရာအသံလႊင့္ဌာနတို ့၏ မူ ၊လုပ္ထံုးလုပ္နည္းတို ့နွင့္ လည္း မဆန္ ့က်င္ ၊ ကိုယ့္ ျပည္သူ ျပည္သူမ်ားအားလည္းကူညီနိုင္ေသာ အေနအထားကို ဖန္တီးယူ လို ့ရ၏။ သို ့ေသာ္ ပံုမလာ ပန္းမလာ မ်ားသာ ျမင္ေနၾကားေနရ၏။

အင္တာနက္သတင္းဌာနမ်ား

ကဲ.. သို ့ကလိုျဖင့္ အျခားေသာ ပါးစပ္ၾကီးမ်ားျဖင့္မအာနိုင္သည့္ သတင္းဌာနမ်ားကေရာ။နာမည္ၾကီးသတင္းဌာနမ်ား ကိုၾကည့္ၾကပါစုိ့ ။
အိႏၵိယျပည္ အေျခစိုက္ သတင္းဌာနနင့္၊ ယိုးဒယားျပည္ အေျခစုိက္သတင္းဌာနမ်ား ကိုတေစ့တေစာင္းအကဲခတ္ရမည္ဆိုလွ်င္.....အိႏိၵယျပည္အေျခစိုက္သတင္းဌာန မွဆရာသမားမ်ားက ယိုးဒယားျပည္မွ ဆရာသမားမ်ားထက္စာလွ်င္ လူစကား နားလည္ေသးသည္ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ရမည္။
သို ့ေသာ္ သူတို ့သည္လည္း စြတ္ေရး စြတ္တင္ အက်င့္က အျပည့္။
ယိုးဒယားျပည္သတင္းဌာနမ်ား အား တေစ့တေစာင္းၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ ေခတ္ျပိဳင္နွင့္ ဧရာ၀တီဟူ၍ အထင္ကရျမင္ရမည္ျဖစ္ျပီး ဧရာ၀တီ ကေတာ့ ဟိုက္စကူး ေက်ာင္းသား အေရးအသားျဖင့္ အဂၤလိပ္လို စာမ်က္နွာလည္းရွိျပန္၏။
ဧရာ၀တီ သတင္းဌာနအားထူေထာင္သူ ဘယ္သူဘယ္၀ါဆိုတာ စိတ္မ၀င္စား၊ ဘယ္သူေတြ ေရးသားလုပ္ကိုင္ေနသည္ကို စိတ္မ၀င္စား ။ ျပဴးတူးျပဲတဲ လုပ္တိုင္း စာလံုးၾကီးၾကီးျဖင့္ အလန္ ့တၾကားေဖာ္ျပတိုင္း လူဖတ္မ်ားမည္ ေစာင္ေရတက္မည္ ဆိုသည့္ အျမင္ျဖင့္ ရပ္တည္ေသာ သတင္းဌာနသည္ကားခပ္ညံ့ညံ့ သတင္းဌာန နွင့္ ခ်ာတူးလန္ ဂ်ာနယ္လစ္စ္ဆိုသူမ်ားတို ့သာ စုေ၀းေနေသာ သတင္းဌာနျဖစ္၏။

အိုးေ၀ ဦးညိဳျမလို လူမိ်ဳး တေကာင္မွ မရွိ။ ပ်ိဳးေမႊ အရူးလိုဖြ အဆင့္ပဲျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ ေျပာလိုက္လွ်င္ က်ေနာ္တို ့မီဒီယာသမား က်မတို ့မီဒီယာသမား သူ ့ေမဟိုဒင္း ကင္းကိုက္ပ်ားထိုး မီးေလာင္သလို အထာေတြနွင့္ မီဒီယာသမားလိုက္ရသည့္ျဖစ္ျခင္း တကယ္ အရည္အေသြးျပည့္မွီသည့္ သတင္းသမားေတြ
ေတာ့ျဖစ္လာဖို့ လမ္းမရွိ။

သေရာ္စာ

သေရာ္စာ ဆိုျပီး တကယ္အတည္ေပါက္ျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေရးသလိုလို impersonate လုပ္သလိုလို အေရးအသားျဖင့္ လည္း သေရာ္စာ ပါဟု ေဖာ္ျပလိုက္ေသး၏။ မွတ္ခ်က္ ။ ။ သေရာ္စာျဖစ္သည္ ဆိုပဲ။ေလးစားဖြယ္ အတိ။ ေအာ္ အဲဒါသေရာ္စာကိုး လို ့ဖတ္ျပီးမွ ပဲ သေရာ္ စာ ဟု ယူဆလိုက္ရ၏။
မရယ္ရပါ။ မတရားဖမ္းဆီးခံထားရေသာ လူထုေခါင္းေဆာင္ကို ေသးသိမ္ေအာင္ ၊ လူရယ္စရာျဖစ္ေအာင္ ၊သန္းေရႊ ကို ေလွ်ာ့ေပါ့ေတြးေအာင္ ၊ ေအာ္ ဒီလူၾကီးက ဟာသၾကီးပါ ဆိုတာေလာက္ပဲျဖစ္သြား ေအာင္ ဆိုသည္ကလြဲလို ့ တျခား ရယ္ဖြယ္ တခုမရွိ။ အမိ်ဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ဳပ္ကို အားမရသည္မွာ
မွန္ပါ၏။ ကိုယ္တိုင္လဲအားမရပါ။ သို ့ေသာ္ က်နဳ္ပ္တို ့က နုိင္ငံျခားေနျပီး ေသနတ္နွင့္အေ၀းၾကီး ။ ၾက့ံဖြတ္၀ါးရင္းဒုတ္နွင့္အေ၀းၾကီး ။ အခ်ဳပ္နွင့္ေထာင္နွင့္အေ၀းၾကီး ကိုယ္က်ိဳးနည္းမွဳမ်ားနွင့္ယူဇနာတသိန္းေလာက္က ။ အမိ်ဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ဳပ္နွင့္ အဖြဲ့ခ်ဳပ္၏ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ခြဲထုတ္ ျမင္ၾကည့္ရန္ ၾကိဳးစားျခင္းသည္ မေလွ်ာ္ကန္ပါ။
ယခုထိ တိုက္ပြဲထဲတြင္ ရန္သူ ့ ၀ိုင္းပိတ္မွဳၾကားတြင္ အေတြးအေခၚလက္နက္မခ်ပဲ မိမိအဖြ ဲ့အစည္း၏ အလံကို ခိုင္ခုိင္ျမဲျမဲကိုင္ကာ ရပ္တည္ရင္း ေပးဆပ္လုပ္ကိုင္ေနေသာ သူမ်ား အား အားမရသည္မွန္ေသာ္လည္း ေစာ္ကား ရန္အေၾကာင္းမရွိပါ။

ဆရာၾကီးဦးပုည၊ဆရာၾကီးအခ်ဳပ္တန္းဆရာေဖ၊ဆရာၾကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မွဳိင္း၊ဆရာၾကီး အီၾကာေကြး ဆရာၾကီး ေသာ္တာေဆြ ၊ ဆရာၾကီးဂ်က္(ကြမ္းျခံကုန္း) တို ့၏ သေရာ္မွဳမ်ား ဟာသမ်ား ၊ ကမၻာ့ သေရာ္စာ သမုိင္းတြင္ Medieval Europe ေခတ္၊ ေဘာ္လတဲယားတို ့ေခတ္မွသည္ ယခုေခတ္ Talk-show မ်ားျဖစ္ေသာ အေမရိကန္ျပည္မွ ေဒးဗစ္လက္တာမန္း၊ ကိုနန္အိုဘရိုင္ရမ္တို ့အထိ ထိုသူတုိ ့၏ ဟာသမ်ား သေရာ္မွဳမ်ား ကို ျပန္ၾကည့္လွ်င္သိနိုင္ပါသည္။ ေစာက္ေပါနာမည္ျဖင့္ေရးခ်င္ရာေရးတိုင္းသေရာ္စာဟု ေျပာ၍မရပါ။ မက်ိ္န္းေသလိုက္ပံုက လဲ မွတ္ခ်က္ပါ ထည့္ေပးရသည့္ဘ၀ျဖင့္ဆိုေတာ့ အင္မတန္သနားဖြယ္ ျဖစ္ေပေတာ့၏။ ဤေနရာတြင္ ကြ်န္ုပ္အေနျဖင့္ ငပြအေရးကြ်မ္းက်င္သူ ဆိုသည့္ေကာင္မ်ား လို "ဟိုနုိင္ငံတုန္းကဟိုလိုေလ၊ ဟို ဟာက ဟိုလိုလုပ္မယ္ဆိုရင္ ၊ ေလ့လာမိသေလာက္က ၊ ဒါက ဒီလိုပါ" ဆိုသည့္ ရမ္းရႊီးအာ၀ါး မွဳမ်ားေၾကာင့္ ကိုးကားေျပာဆိုမွဳ ျပဳရသည္ကို ျမင္ျပင္းကပ္ေသာ္လည္းကိုးကား ေျပာဆိုမွဳမ်ားလိုအပ္ပါသျဖင့္ ကိုးကားေျပာဆိုပါမည္။ ကိုးကားေျပာဆိုမည္ဟု ေျပာမိသျဖင့္ စာအုပ္စင္မွ Dictionary of Literary terms & literary theory စာအုပ္ထဲမွ စာေၾကာင္းအခ်ဳိ ့ကို ကိုးကား တင္ျပပါမည္။" The satirist is thus a kind of self-appointed guardian of standards, ideals and truth; of moral as well as aesthetic values. He is a man(women satirists are very rare)who takes it upon himself to correct, censure and ridicule the follies and vices of society and thus to bring contempt and derision upon aberrations from a desirable and civilized norm.Thus satire is a kind of protest, a sublimation and refinement of anger and indignation.As Ian Jack has put it very adroitly:'Satire is born of the instinct to protest;it is protest become art.'" ဒီေတာ့ ခပ္ညံ့ညံ့ ခပ္ခ်ာခ်ာ အေရးအသား ၊ ဗဟုသုတ ၊ညာဏ္ရည္ ၊ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးနိမ့္က်မွဳမွ ထြက္ေပၚလာသည့္ အတည္ပါအဟုတ္ပါ မိုးၾကိဳးပစ္သေရာ္စာပါဟူေသာ အမွဳိက္သရိုက္မ်ိဳး မ်က္စိစူးဖြယ္ရာျဖစ္လာေတာ့၏။


ေ၀ဖန္ေရး

ေ၀ဖန္ေရး ကို ကိုင္တြယ္ရာတြင္ မိတ္ဘက္ဆိုင္ရာေ၀ဖန္ေရး နွင့္အျပဳသေဘာဆိုင္ရာေ၀ဖန္ေရး ဆိုသည့္ကိစၥကို ၾကည့္ၾကပါစို ့။
ေ၀ဖန္ေရးတြင္ အရိပ္အျမြက္ျပေ၀ဖန္ေရးရွိ၏။ သြယ္၀ိုက္ အသိေပး ေ၀ဖန္ေရးရွိ၏။ ထိုအဆင့္မ်ားကိုေက်ာ္လြန္၍ ကြဲ်ပါး ေစာင္းတီးျဖစ္လာခိ်န္တြင္ ေျဗာင္ ေျပာ ေျဗာင္ ဆန္ ့က်င္ေ၀ဖန္ရေသာ ေ၀ဖန္ေရးရွိ၏။
ေ၀ဖန္ေရး (Critique) လုပ္ရာတြင္ နည္းပညာတစ္ရပ္ကို ေ၀ဖန္ေသာ technical critique , ေလ့လာ စမ္းသပ္မွဳတရပ္ကို ေ၀ဖန္ေသာ ေ၀ဖန္ေရး research critique ၊ အင္အားစုတရပ္အဖြဲ ့အစည္းတရပ္ ကိုေ၀ဖန္ေသာ ေ၀ဖန္ေရး organizational critique စသည္ျဖင့္ရွိၾက၏။
နည္းပညာ နွင့္ ေလ့လာစမ္းသပ္မွဳမ်ားကိုေ၀ဖန္ေသာ ေ၀ဖန္ေရးတြင္ Data, variables, qualitative or quantitative , end results, trends, method, analytical approaches, စသည္ျဖင့္ ရွိသကဲ့သို့ နိုင္ငံေရးအဖြဲ ့အစည္းတခု ေခါင္းေဆာင္မွဳတရပ္အင္အားစု တခု ၊လူတဦးတေယာက္ကိုေ၀ဖန္ရာတြင္လည္း
အလားတူ ခ်ည္းကပ္မွဳမ်ားျဖင့္ ေ၀ဖန္ၾက၏။ ငါ့စကားႏြားရ ေျပာဆို ျငင္းခုန္ျခင္းသည္ ေ၀ဖန္ေရးမဟုတ္။ ငါ့အင္တာနက္စာမ်က္နွာ ဘယ္သူေတြပဲလွဴလွဴ တကယ္တန္း ကိုင္ထားတာငါ ၊ငါေရးခ်င္တာေရးမယ္ ငါတင္ခ်င္တာတင္မယ္ ဆိုသည့္ လုပ္ရပ္သည္လည္း မူမွန္ အဆင့္ရွိေသာ သတင္း ဌာနမဟုတ္။
ကြ်န္ဳပ္ေ၀ဖန္ေရး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေရးဖူးပါ၏။ သေရာ္စာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေရးဖူးပါ၏။ကဗ်ာေပါင္းမ်ားစြာေရးဖူးပါ၏။ ကြ်န္ုပ္ေရးသားေသာ စာမ်ား ၊ ေ၀ဖန္ေရးမ်ား ၊သေရာ္စာမ်ား၏ end results အဘယ္ကဲ့သို ့ျဖစ္သည္ကို ကြ်န္ုပ္ေ၀ဖန္ေသာ ကြန္ုပ္သေရာ္ေသာ ေရးသားခ်က္မ်ားကိုခံရေသာသူမ်ားသာလွ်င္သိေပလိမ့္မည္။ ကြ်န္ုပ္မသိ။ သို ့ေသာ္
ရည္ရြယ္ခ်က္မွန္ရန္တခုကိုသာကြ်န္ုပ္အဓိကထား၏။ စာလံုးေရြးခ်ယ္မွဳ မလုပ္၊ တန္း ခ်ေရး တန္း ပို ့လိုက္သည္သာျဖစ္၏။ သို ့ေသာ္ ကြ်န္ဳပ္ရင္တြင္းဆႏၵနွင့္ ေစတနာသည္ မုန္း၍ မဟုတ္ ။ ခ်စ္၍လဲမဟုတ္။ ျပည္သူလူထုထဲကျပည္သူတဦးအေနျဖင့္ ေရးသင့္သည္ ေရးမည္ဟုဆံုးျဖတ္ကာေရးခ်င္းျဖစ္၏။
ထိုသို ့ေရးသားရာတြင္လဲ သတင္းဌာနမ်ား အင္တာနက္ဆိုက္မ်ားကို မပို ့။ မိတ္ေဆြျဖစ္သူ ဆီသာ ပို ့သည္ကမ်ားသလိုကိုယ့္ဟာကိုယ ္ဖန္တီးထားေသာနွစ္ပဲ တျပားမကုန္သည့္ဘေလာ့ေလးတြင္
တင္သည္လည္းရွိ၏။
ကြ်န္ဳပ္ ၏ စာလံုးမ်ားသည္ ရိုင္းသည္။ တုတ္ထိုးအိုးေပါက္ျဖစ္သည္။ စသည္ျဖင့္ေျပာခ်င္ရာေျပာေစေတာ့ ကိစၥမရွိ ။ လြန္ခဲ့ေသာ အခါတပါးက ဘေလာ့အကယ္ဒမီကိစၥ က်ြန္ုပ္ေကာက္ေရး၏ ။ ငွက္ကထကိုေမာင္ေမာင္ျမင့္က ၀မ္းနည္းပက္လက္လာေရးသြား၏။ ဟုတ္ျပီ အဲသည္ေနာက္ပိုင္း သူေျပာသည့္အထဲက ယူသင့္သည့္ဆင္ျခင္သင့္သည့္ကိစၥရပ္မ်ား အား ဆင္ျခင္၏။ ယူ၏။ (နို ့....
မုန္းၾကလို ့မွဟုတ္ပဲကိုး၊ ကိုးယိုးကားယား လမး္စဥ္လူငယ္ မီးသတ္၀တ္စံု၀တ္ ဘုရားပြဲမွာေျမာက္ၾကြေျမာက္ၾကြျဖစ္သည္နွင့္တူသကဲ့သို ့ ကေမာက္ကမျဖစ္၍သာေရးလိုက္ျခင္းျဖစ္၏။ )

ေတာ္လွန္ေရး နွင့္ အဖြ ဲ့အစည္း

ေနာက္ဆံုး ေကာက္ခ်က္ခ်ရမည္ ေျပာရမည္ ဆိုလွ်င္ေတာ့ ဧရာ၀တီ သတင္းဌာန၊ မဇၥ်ိမ သတင္းဌာန ၊ေခတ္ျပိဳင္သတင္းဌာနတို ့သည္ ၁၉၈၈ ေတာ္လွန္ေရး၏ အသီးအပြင့္မ်ားထဲမွ သတင္းေလာကတြင္ေအာင္ျမင္လာေသာ အသီးအပြင့္မ်ားျဖစ္ၾကပါ၏။ ထုိေၾကာင့္လွပေမႊးပ်ံ ့ကာ အမွန္သတင္းနွင့္ျပည္သူလူထုအက်ိဳးျပဳ အသီးအပြင့္မ်ားအျဖစ္ျမင္ရျပီး ေခြးလ်ားသီး နွင့္ေခြးေသးပန္းဘ၀မွ ပိုမိုလွပ တင့္တယ္ေသာ ပန္းမ်ားအျဖစ္ လူထုအား အဟာရေပးနိုင္ေသာ အသီးမ်ားအျဖစ္ တိုးတက္ျဖစ္ေပၚ ေျပာင္းလဲသင့္ခ်ိန္တန္ျပီျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရင္းပါးစပ္ၾကီးျဖင့္ အာေနၾကေသာ
သူမ်ားကိုကားေလာေလာဆယ္ ေဘးမဲ့ေပးထားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းအသိေပးရင္း နိဂုန္းခ်ဳပ္အပ္ပါ၏။

တုတ္ၾကီး (တာ၀တိ ံသာ)